Наврӯз

Наврӯз, ки бо номи Соли нави форсӣ маъруф аст, як ҷашни қадимист, ки дар Эрон ва бисёре аз кишварҳои дигари минтақа таҷлил мешавад. Ин ҷашн аз оғози соли нав дар тақвими форсӣ аст ва маъмулан ба рӯзи аввали баҳор, ки тақрибан 20 март аст, рост меояд. Наврӯз замони таҷдид ва эҳё аст ва аз муҳимтарин ва азизтарин суннатҳои фарҳанги Эрон аст.

Сарчашмаи ҷашни Наврӯзро метавон ба империяи бостонии Форс, ки беш аз 3000 сол дорад, мушоҳида кард. Ҷашнвора дар ибтидо ҳамчун ҷашни зардуштӣ таҷлил мешуд ва баъдан онро фарҳангҳои дигари минтақа пазируфтанд. Худи вожаи «Наврӯз» дар форсӣ ба маънои «рӯзи нав» буда, андешаи оғози нав ва оғози тозаро ифода мекунад.

Яке аз муҳимтарин ҷанбаҳои ҷашни Наврӯз дастархони Ҳафт-Син аст, ки суфраи вижаест, ки дар рӯзҳои ҷашн дар хонаҳо ва ҷойҳои ҷамъиятӣ гузошта мешавад. Дастархонро маъмулан ҳафт ашёи рамзӣ оро медиҳанд, ки бо ҳарфи форсии «син» оғоз мешаванд, ки ифодакунандаи рақами ҳафт аст. Ба ин маҳсулот Сабзе (гандум, ҷав ё наск), Саману (пудинги ширин, ки аз тухми гандум тайёр карда мешавад), Сенҷед (меваи хушки дарахти лотус), Сир (сир), Сиб (себ), Сомақ (тутами сумак) ва Серке иборатанд. (сирко).

Дар баробари дастархони «Ҳафт-дид» Наврӯзро бо расму оинҳои мухталиф, аз қабили дидорбинии хешу табор ва дӯстон, табодули туҳфаҳо ва ширкат дар ҷашнҳои мардумӣ низ таҷлил мекунанд. Бисёре аз эрониён низ дар остонаи ин ҷашн Наврӯзро бо ҷаҳидан аз болои оташ таҷлил мекунанд, ки ба эътиқоди он рӯҳҳои нопок дафъ мекунад ва бахт меорад.

Наврӯз замони шодӣ, умед ва навсозӣ дар фарҳанги Эрон аст. Ин ҷашни ивазшавии фаслҳо, ғалабаи нур бар зулмот ва қудрати оғози нав аст. Ба ин тартиб, он як суннати азиз аст, ки дар таърих ва ҳувияти мардуми Эрон решаҳои амиқ дорад.